Om te begrijpen waar je in belegt, moet je de techniek erachter snappen. De basis van vrijwel elke cryptomunt is blockchain technologie. Zie dit niet als een ingewikkelde code, maar als een digitaal kasboek. In plaats van dat één bank dit kasboek beheert, heeft iedereen in het netwerk een kopie. Iedere transactie wordt gecontroleerd door duizenden computers tegelijk. Hierdoor is het systeem transparant en nagenoeg onmogelijk te vervalsen.
Binnen de markt maken we vaak onderscheid tussen twee hoofdsoorten:
Bitcoin: De eerste en bekendste cryptovaluta. Het primaire doel van bitcoin is fungeren als digitaal waardeopslagmiddel, vergelijkbaar met goud, maar dan makkelijker te versturen. De bitcoin koers wordt puur bepaald door vraag en aanbod, en er zullen nooit meer dan 21 miljoen bitcoins bestaan.
Altcoins: Dit is een verzamelnaam voor alle 'alternatieve coins' naast bitcoin. De bekendste is ether (ethereum). Waar bitcoin vooral dient als geld, kun je Ethereum zien als een wereldwijde computer. Ontwikkelaars bouwen hierop programma's, zoals slimme contracten die automatisch worden uitgevoerd zonder tussenkomst van een notaris. Dit heeft de weg vrijgemaakt voor DeFi (Decentralized Finance), waarbij financiële diensten zoals lenen en sparen volledig via code verlopen.
Vroeger was het verkrijgen van digitale valuta een technische uitdaging. Tegenwoordig is crypto kopen bijna net zo eenvoudig als een betaling in je bank-app. Het proces verloopt via een broker of exchange. Dit zijn handelsplatformen die fungeren als wisselkantoor tussen jouw euro's en de digitale munten.
Het stappenplan ziet er doorgaans als volgt uit:
Account aanmaken: Je registreert je bij een platform.
Identificatie: Vanwege wetgeving moet je jezelf legitimeren (KYC-procedure).
Storten: Je maakt euro's over, vaak direct via iDEAL.
Handelen: Je kiest de munt die je wilt en klikt op kopen.
Voor Nederlandse beleggers is het verstandig om te kiezen voor een crypto exchange Nederland die voldoet aan de lokale regelgeving. Partijen die cryptodiensten aanbieden in Nederland moeten een DNB registratie hebben bij De Nederlandsche Bank. Dit is geen vergunning zoals een bank die heeft, maar het betekent wel dat de aanbieder gecontroleerd wordt op naleving van de Wet ter voorkoming van witwassen en financieren van terrorisme (Wwft). Dit biedt een basisniveau van betrouwbaarheid dat bij obscure buitenlandse partijen vaak ontbreekt.
Dit is het technische gedeelte waar veel beginners de fout in gaan. Als je aandelen koopt, staan die veilig op naam bij de bank. Bij crypto werkt dat anders. De toegang tot je munten wordt beveiligd met een digitale sleutel (private key).
Er geldt een beroemde uitspraak in de cryptowereld: "Not your keys, not your coins".
Wanneer je jouw munten op de exchange laat staan, beheert het bedrijf de sleutels voor jou. Dat is gebruiksvriendelijk, want als je je wachtwoord vergeet, kan de klantenservice je helpen. Echter, als de exchange failliet gaat of gehackt wordt, loop je het risico je inleg te verliezen.
Voor grotere bedragen en veilig beleggen in crypto is eigen beheer daarom aan te raden. Je haalt de munten van de exchange af en plaatst ze in een eigen crypto wallet. De veiligste methode hiervoor is cold storage. Dit is een fysiek apparaatje (hardware wallet), vergelijkbaar met een USB-stick, dat je privésleutels offline bewaart. Omdat het apparaat niet permanent met internet verbonden is, kunnen hackers er niet bij.
Wie naar de historische grafieken kijkt, ziet indrukwekkende stijgingen. Maar diezelfde grafieken tonen ook dalingen van 80% of meer. Cryptovaluta zijn uiterst volatiel. De waarde van je portefeuille kan op één dag met tien tot twintig procent schommelen. Dit maakt de markt interessant voor handelaren, maar stressvol voor wie niet tegen verlies kan. Beleg daarom alleen met geld dat je kunt missen.
Naast koersrisico's moet je waakzaam zijn voor oplichting. De markt is nog jong en trekt helaas ook kwaadwillenden aan. Wees sceptisch over nieuwe projecten die gouden bergen beloven. Bij onbekende, kleine munten komt het fenomeen "pump and dump" voor: de makers pompen de prijs kunstmatig op via sociale media, om vervolgens al hun munten te verkopen waarna de koers instort en andere beleggers met lege handen achterblijven.
In Nederland is de fiscus inmiddels goed ingespeeld op digitaal bezit. Voor particulieren valt het bezit van cryptovaluta doorgaans in Box 3 (sparen en beleggen), onder de categorie 'overige bezittingen'.
Je hoeft geen belasting te betalen over de winst die je maakt bij elke verkoop (zoals in sommige andere landen). In plaats daarvan kijkt de Belastingdienst naar de waarde van je totale vermogen op de peildatum: 1 januari van het belastingjaar. Is de waarde van al je crypto, spaargeld en aandelen bij elkaar hoger dan het heffingsvrij vermogen? Dan betaal je vermogensrendementsheffing over het fictieve rendement. Houd er rekening mee dat exchanges gegevens kunnen delen met de Belastingdienst; verzwijgen is dus onverstandig.
Er is niet één juiste strategie. Afhankelijk van je doel en risicoprofiel zijn er verschillende benaderingen:
HODL: Een verbastering van 'Hold'. Je koopt bitcoin of andere gevestigde projecten en houdt deze jarenlang vast, ongeacht de dagelijkse koersschommelingen. Je speculeert op waardestijging op de lange termijn.
Trading: Hierbij probeer je actief te profiteren van de volatiliteit. Je koopt laag en verkoopt hoog, soms binnen dezelfde dag (daytrading). Dit vereist veel kennis, tijd en stalen zenuwen.
Staking: Bij bepaalde netwerken kun je jouw munten 'vastzetten' om het netwerk te helpen beveiligen. In ruil daarvoor ontvang je een vergoeding. Dit lijkt enigszins op rente of dividend.
Is crypto legaal in Nederland?
Ja, het bezitten en verhandelen van cryptovaluta is volledig legaal in Nederland. De overheid houdt wel toezicht op de poortwachters (de exchanges) om witwassen tegen te gaan.
Wat gebeurt er als ik de toegang tot mijn wallet verlies?
Als je gebruikmaakt van een eigen wallet (self-custody) en je verliest je toegangscodes (de seed phrase), dan ben je jouw geld definitief kwijt. Er is geen helpdesk of bank die dit kan herstellen. Daarom is de back-up van je codes zo belangrijk.
Kan ik met kleine bedragen instappen?
Zeker. Je hoeft geen hele bitcoin te kopen. Cryptovaluta zijn opdeelbaar tot ver achter de komma. Je kunt bijvoorbeeld voor €50 aan bitcoin of ether kopen.
De wereld van digitale assets biedt kansen voor wie zich goed inleest en de risico's begrijpt. Laat je niet leiden door de waan van de dag of snelle hypes op social media. Op Nedkoers.nl helpen we je graag op weg met objectieve reviews van Nederlandse aanbieders en diepgaande handleidingen over wallets en veiligheid. Bekijk onze vergelijkingen om te zien welk platform het beste aansluit bij jouw wensen.
Zou je graag willen dat ik nu een specifiek artikel uitwerk over het installeren van een hardware wallet, of liever een review van een Nederlandse exchange?
