Voor de meeste beginners begint de reis bij een Centralized Exchange (CEX) zoals Bitvavo, Coinmerce of Kraken. Deze platformen hebben staking zo simpel gemaakt dat het vaak niet meer is dan een schuifje omzetten in de app.
Hoe werkt het?
De exchange beheert namens jou de technische infrastructuur. Zij verzamelen de munten van duizenden klanten, zetten een 'validator node' op en claimen de beloningen vanuit het protocol. Vervolgens keren ze deze beloning uit aan jou.
Voordeel: Het is extreem gebruiksvriendelijk. Je hoeft niets van blockchain-techniek te snappen. Bovendien bieden exchanges vaak 'flexibele' staking aan, waarbij je je munten op elk moment weer kunt verkopen.
Nadeel: Voor niets gaat de zon op. De exchange pakt een marge op jouw rendement. Als het netwerk 5% uitkeert, geeft de exchange jou misschien 3% en houdt de rest zelf als servicekosten. Daarnaast geldt ook hier: zolang je munten op de exchange staan, zijn ze niet écht van jou (custodial risk).
Wil je het maximale rendement en volledige controle? Dan moet je de exchange verlaten en zelf gaan staken 'on-chain'. Vroeger moest je hiervoor 32 ether (ETH) bezitten en een eigen server draaien. Tegenwoordig kan dit laagdrempelig via 'Liquid Staking' protocollen zoals Lido staking of Rocket Pool.
Hoe werkt het?
Je verbindt je eigen wallet (bijvoorbeeld MetaMask of Ledger) direct met een protocol. Je stort je munten in een smart contract.
Bij normale on-chain staking staan je munten vast. Bij Lido krijg je echter een 'bonnetje' terug (stETH). Dit bonnetje vertegenwoordigt jouw inleg plus de opgebouwde rente. Het magische hiervan is dat dit bonnetje vloeibaar (liquid) is. Je kunt stETH gewoon weer verhandelen of gebruiken in andere DeFi-applicaties, terwijl je inleg op de achtergrond rente blijft genereren.
Voordeel: Je ontvangt het volledige rendement (minus een kleine protocol fee, die vaak lager is dan bij een exchange). Je behoudt zelf de controle over je assets in je eigen wallet.
Nadeel: Het vereist meer technische kennis. Je bent zelf verantwoordelijk voor de veiligheid van je wallet. Maak je een fout bij het versturen, dan ben je je geld kwijt.
Of je nu kiest voor optie A of B, passief inkomen crypto genereren kent specifieke staking risico's die bij een spaarrekening niet bestaan.
Staking is bedoeld om het netwerk te beveiligen. Als een validator (de computer die transacties controleert) zijn werk niet goed doet of offline gaat, krijgt hij een boete van het netwerk. Een deel van de inleg wordt dan vernietigd. Dit heet 'slashing'.
Bij CEX: De exchange neemt dit risico meestal voor zijn rekening.
Bij DeFi: Als het protocol (zoals Lido) een fout maakt bij de selectie van validators, kan de waarde van jouw inleg dalen.
Dit geldt specifiek voor DeFi. Je vertrouwt je geld toe aan een stuk geprogrammeerde code. Hoewel protocollen als Lido zwaar geaudit (gecontroleerd) zijn, blijft er altijd een kleine kans bestaan dat er een fout (bug) in de code zit die hackers kunnen misbruiken.
Bij veel netwerken (zoals Polkadot of Cosmos) kun je niet zomaar stoppen. Als je besluit je munten terug te trekken, moet je vaak 21 tot 28 dagen wachten. Gedurende die tijd krijg je geen rente meer, maar kun je de munten ook niet verkopen. Als de koers in die weken instort, sta je machteloos. Liquid staking lost dit probleem grotendeels op.
Hoe kijkt de Nederlandse Belastingdienst naar jouw stakingsinkomsten? De regels zijn voor particulieren redelijk gunstig, maar wel strikt.
In de regel vallen cryptovaluta in Box 3 (sparen en beleggen). De Belastingdienst kijkt naar de waarde van je vermogen op 1 januari (de peildatum).
De staking rewards die je gedurende het jaar ontvangt, worden doorgaans niet gezien als inkomen uit werk (Box 1), tenzij je er zo actief en professioneel mee bezig bent dat het meer is dan 'normaal vermogensbeheer'. Voor 99% van de beleggers geldt: je geeft de totale waarde op 1 januari op, en over het daadwerkelijke rendement betaal je geen extra belasting, alleen vermogensrendementsheffing over de totaalwaarde.
De keuze tussen exchange staking en on-chain staking is een afweging tussen comfort en controle.
Ben je een beginner of gaat het om kleinere bedragen? Dan weegt het gemak van een partij als Bitvavo vaak zwaarder dan die ene procent extra rendement.
Gaat het om serieus vermogen en ben je comfortabel met een hardware wallet? Dan is liquid staking via een protocol als Lido vaak de slimmere keuze, omdat je het tegenpartij-risico van de exchange elimineert. Onthoud altijd: staking loont in munten, maar als de koers van de munt zakt, kan je euro-rendement alsnog negatief zijn.
